tworkow-12Sieć parafialna na Śląsku tworzyła się między XII/XIII w. Centrami rozległych parafii były kościoły prywatne. Ich fundatorzy – książęta i możnowładcy mieli wpływ na decyzje o obsadzie urzędu proboszcza. Wraz ze wzrostem znaczenia duchowieństwa pojawiły się uregulowania prawne dotyczące kościołów, prawo własności zmieniono na prawo patronatu. Zwierzchnika parafii mianował wyłącznie biskup. Parafia tworkowska, jedna z najstarszych na Górnym Śląsku po raz pierwszy została wzmiankowana w 1339 r. Pierwsza wzmianka o kościele kiedyś drewnianym pw. św. Małgorzaty pochodzi z 1339 r. który w 1676 r. doszczętnie spłonął. Nowy kościół został wzniesiony w latach 1691-1697 na podstawie projektu znanego architekta sztuki barokowej – Jana Zellera z Opawy. Kościół parafialny Tworkowa jest najwspanialszą budowlą sakralną Ziemi Raciborskiej okresu baroku.

Położenie kościoła na wzgórzu komponuje się wspaniale z otaczającym go krajobrazem.Forma kościoła utrzymana została do naszych czasów.Ołtarz główny, dwa boczne ołtarze, ambona i loża kolatorska (tzw. pański pawlacz), zostały wykonane w stylu barokowym – pokryte są bogatą dekoracją snycerską z motywami akantowymi, roślinnymi i owocowymi. Większość elementów wystroju kościoła pochodzi z XVII i XVIII wieku, przy czym późnorenesansowa płaskorzeźba cudu św. Judy Tadeusza pochodzi z początku XVII wieku, a barokowy ołtarz Matki Boskiej z Dzieciątkiem malowany na desce datowany jest na koniec XVII wieku. W kościele znajduje się także kamienna płyta nagrobna Filipiny Cappy von Hoverdeen (zmarłej w 1839 r.), umieszczona w zdobionym obramowaniu z kartuszami herbowymi. W podziemiach kościoła odkryto niedawno rodową kryptę Reiswitzów z trumnami pochodzącymi z 1650 roku. W krypcie odkryto w sumie 11 trumien pochodzących z najciekawszego okresu baroku, dzięki czemu są one prawdziwymi dziełami sztuki – wykonane zostały z miedzi i pokryte bogatą polichromią. Ponadto na bokach trumien umieszczono niemieckojęzyczne cytaty z Pisma Świętego oraz daty i nazwiska pochowanych osób. Od strony północnej kościoła znajduje się kaplica, która od 1998 r. służy jako miejsce ekspozycji tworkowskiej nekropolii .Ponad kaplicą usytuowana jest loża kolatorska. Od strony południowej kościoła znajduje się zakrystia z roku 1749. W 1945 r. na skutek działań wojennych, kościół został poważnie zniszczony. Jego odbudowa była prowadzona w latach 1946-1948. Z początkiem lat 90. XX wieku rozpoczęto kompleksowy i gruntowny remont kościoła, który był finansowany zarówno przez parafian jak i przez państwo, a także przez fundację niemiecko-polską.Wnętrze kościoła jest bogato zdobione. Sklepienie kościoła było pokryte malowidłami, które można zobaczyć na starych fotografiach. Obok malowideł i obrazów, urok nadają płaskorzeźby oraz bogaty kunszt architektoniczny.Na szczególną uwagę zasługuje dwustopniowy ołtarz główny w tylu barokowym, który jest bogato zdobiony płaskorzeźbami. W retabulum (nastawa ołtarza, zdobiona malowidłami, rzeźbami spoczywająca na mensie) znajduje się obraz z XIX wieku, przedstawiający Chrystusa wręczającego św. Piotrowi klucze Królestwa Niebieskiego.Po obu stronach ołtarza znajdują się figury patronów kościoła św. Piotra i Pawła. W środku retabulum znajduje się obraz z XVIII wieku, przedstawiający “cudowne rozmnożenie chleba”, według Jacoba Contowitza z 1740 r. Na uwagę zasługuje także ambona oraz loża kolatorska z końca XVIII w. której zasiadali ostatni właściciele dóbr tworkowskich.Nad chórem znajduje się malowidło ścienne, przedstawiające Sąd Ostateczny. Warto odwiedzić tworkowski kościół ze względów architektonicznych jak i religijnych.  

W galerii można zobaczyć zdjęcia kościoła na przestrzeni lat historii i dziś – zapraszamy.

 

 

* Informacje zaczerpnięte z książek: „Tworków wczoraj i dziś” autor: Anna Bindacz ; „Tworków” autor: Andrzej Affa